Het belang van de essentiële vetzuren voor de ontwikkeling van de hersenen bij ongeboren en jonge kinderen

Na vetweefsel heeft het zenuwstelsel het hoogste vetpercentage van alle weefsels in ons lichaam. De hersenen bestaan voor 50 tot 60% uit vetstoffen en 35% daarvan zijn meervoudig onverzadigd met name DHA en arachidonzuur. In de baarmoeder maken de hersenen de snelste groei door, maar ook tijdens de eerste 18 maanden na de geboorte blijven de hersenen hard groeien. Ze groeien dan sneller dan de rest van het lichaam. Moedermelk is in deze periode rijk aan hersenopbouwende vetten zoals DHA, terwijl de verzadigde (lichaamsopbouwende) vetten minder vertegenwoordigd zijn. Bij dieren met een laag hersengewicht is dit net omgekeerd.

De laatste drie maanden van de zwangerschap groeien de hersenen van de foetus snel. Ze nemen drie keer in volume toe en slorpen omega-3 op van de moeder. Heeft de moeder een gebrek aan een omega-3-rijke voeding, dan betekent dit voor de baby een achterstand in de ontwikkeling van de hersenen en overdreven huillbuien. Ook tijdens de lactatieperiode geeft de moeder grote hoeveelheden poly-onverzadigde vetzuren door aan de foetus en zij haalt die uit haar eigen reserves. De moeder kan zo tot 3% van haar hersenmassa verliezen. Dit kan resulteren in klachten zoals geheugen- en concentratieproblemen. Het wordt dan ook “zwangerschapsdementie” genoemd.
De vetzuursamenstelling van moedermelk is echter sterk afhankelijk van het voedingspatroon van de moeder. Indien de moeder zorgt voor een omega-3-rijke voeding is er een hoge DHA concentratie aanwezig.

Vegetarische en veganistische moeders hebben een heel lage DHA concentratie. De DHA-status van de moeder daalt tijdens de zwangerschap met 50 %. Na de bevalling normaliseert dit weer vanzelf. Indien de moeder borstvoeding geeft, verloopt dit herstel trager. De DHA status van de baby heeft impact op de visuele vermogens, de ontwikkeling van het zenuwstelsel, de groei van de hersenen en het gedrag.
Een tekort aan DHA kan dus leiden tot visuele achterstand, achterstand in de groei, disfunctie van de hersenen en andere neurologische aandoeningen. Een grote gecontroleerde studie heeft uitgewezen dat kinderen die borstvoeding krijgen (rijk aan DHA) in hun latere leven beter scoorden in cognitieve tests. Ook blijken deze kinderen beter te scoren in IQ tests dan kinderen die flesvoeding kregen. Baby’s die ten minste 4 maanden borstvoeding hebben gekregen scoren ook beter bij visuele waarnemingen.

Prematuren blijken dikwijls een laag DHA niveau te hebben doordat ze een deel van het laatste trimester van de zwangerschap missen en ook meestal flesvoeding krijgen. Flesvoeding bevat in de meeste gevallen geen arachidonzuur en DHA. Ouders kunnen zelf DHA aan de flesvoeding toevoegen. De ideale dosis is ongeveer 40 mg DHA per kg lichaamsgewicht per dag. Zo krijgt de flesvoeding hetzelfde vetzuurniveau als moedermelk

Belang-essentiële-VZ-2.jpg

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseerde al in 1994 om DHA en arachidonzuur aan alle flesvoedingen toe te voegen, maar dit wordt nog veel te weinig toegepast.

Niet alleen voor baby’s heeft DHA een gunstig effect maar ook voor de moeders. Uit onderzoeken is gebleken dat moeders die borstvoeding geven en DHA supplementen nemen een beter geheugen en concentratievermogen hebben vergeleken met moeders die een placebo krijgen. 

Belang-essentiële-VZ-3.jpg