Onverzadigd vet

Onverzadigd vet is gemakkelijk te herkennen, het is namelijk altijd vloeibaar bij kamertemperatuur. Het is ook altijd plantaardig, met uitzondering van visolie.
Onverzadigde vetzuren zijn chemisch meer reactief dan verzadigde vetzuren. Ze reageren gemakkelijk met andere stoffen zoals water, zuurstof en licht. Hierdoor worden ze omgezet in schadelijke transvetzuren. Bij verhitting gebeurt deze omzetting heel snel.

Onverzadigde vetzuren worden opgedeeld naargelang hun mate van verzadiging:

 

  • mono-onverzadigd → omega-9
                                → omega-7
  • poly-onverzadigd   → omega-6
  • super-onverzadigd → omega-3

Omega-7 en -9 zijn niet essentieel. Ons lichaam kan deze vetzuren zelf aanmaken.

Omega-3 en -6 zijn wel essentieel, dit wil zeggen dat ons lichaam ze niet kan aanmaken. We moeten ze dus uit de voeding halen. Deze vetzuren spelen een erg belangrijke rol bij ontstekingen en hun herstelproces. Ze hebben ook een functie bij o.a.:

  • het zuurstoftransport in het lichaam
  • de ontwikkeling van de hersenen
  • de fluïditeit (vloeibaarheid) en de permeabiliteit van de celmembranen
  • herstel na inspanning
  • het metabolisme
  • de bloeddruk en het hartritme
  • de celdeling
  • een gezonde huid en vlotte wondgenezing

Essentiële vetzuren zijn voor ons lichaam net zo essentieel als vitaminen en mineralen!
Omega-3 en omega-6 spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van vetcellen in ons lichaam. Vetcellen slaan overtollige energie op als vet. Ze worden soms ook adipocyten of lipocyten genoemd. Terwijl omega-3 de vermeerdering ervan afremt, bevordert omega-6 ze net. Beide vetzuren zijn complementair nodig voor een goede werking van het lichaam.

Een juiste verhouding tussen omega-3 en omega-6 is van groot belang!
Ons westers voedingspatroon vertoont een overmaat aan het ontstekingsbevorderend omega-6,en een groot tekort aan het ontstekingsremmend omega-3. Het is overduidelijk dat iedere westerling zijn voeding zou moeten verrijken met omega-3 vetzuren. De keuze van olie speelt hierin een cruciale rol. Uit de onderstaande gegevens blijkt dat koolzaadolie veruit de interessantste olie is gezien de verhouding omega-3 ten opzichte van omega-6.
                      arachide-olie: 1/24
                      druivenpittenolie: 1/43
                      koolzaadolie: 1/2,4
                      maïsolie: 1/59
                      notenolie: 1/5,2
                      olijfolie: slechts sporen
                      primulaolie: 1/4,5
                      sojaolie: 1/8
                      zonnebloemolie: 1/124
Ook wilde vette vis eten is in dit kader heel interessant vanwege het hoge gehalte aan omega-3. Vlees is traditioneel rijker aan omega-6.

Onverz-vet-3.jpg
Onverz-vet-4.jpg

Om olie van de beste kwaliteit te hebben, kies je bij voorkeur voor olie van de eerste koude persing, afkomstig van organisch geteelde zaden. Koudgeperste olie is doorgaans ook ongeraffineerd en slechts in beperkte mate bewerkt. Daarom bewaart ze gemakkelijker haar oorspronkelijke eigenschappen. Koudgeperst betekent dat de olie bij lage temperatuur gewonnen is zonder chemicaliën. Bij olijfolie is er ook nog een keuze in “extra vierge”, dat betekent dat de olie afkomstig is van de eerste persing van de olijven. Deze olie heeft een lage zuurtegraad en bevat de grootste hoeveelheid mono-onverzadigde vetzuren.
Andere oliën kunnen verhit en/of vermengd zijn met hexaan of andere petroleumderivaten die gebruikt worden om de efficiëntie van het hele proces te verbeteren.

Alle soorten essentiële vetzuren ontleden snel en zijn dus kwetsbaar voor invloeden als licht, temperatuurverhoging en zuurstof. Olie wordt dan ook bij voorkeur bewaard in een donkere glazen fles. Om de optimale kwaliteit van olie te bewaren, kan je een capsule astaxanthine in de fles uitknijpen en goed vermengen met de olie. Het is een krachtige antioxidant die de olie beschermt tegen de vorming van transvetzuren en voorkomt dat ze snel ranzig wordt.

Gebruik plantaardige olie altijd koud bijvoorbeeld als sladressing of door gestoomde groenten. Olijfolie is de meest stabiele olie en kan gebruikt worden om te bakken of te braden tot een temperatuur van maximum 175°, m.a.w. tot ze spettert. Indien je een bepaald voedingsmiddel echt hoog en/of lang wilt verhitten, gebruik je best roomboter of kokosvet. Deze verzadigde vetten zijn in deze situatie gezonder dan ontlede onverzadigde vetzuren. Olie verhitten tot een temperatuur die geschikt is om te braden beïnvloedt niet alleen de delicate smaak ervan, maar doet ook het gehalte aan antioxidanten afnemen. Tegelijk ontstaan een hele reeks nieuwe chemische verbindingen waardoor er transvetzuren ontstaan die de gezondheid schaden.

In onderstaand schema kun je zien in welk voedingsmiddel een bepaald vetzuur terug te vinden is.

Kader-onverz-vet-bijgesneden.jpg